လူလုပ္ရဲဖို႔ သတိၱလိုတယ္ ...
အဲဒီလိူ႔ေျပာလိုက္ရင္ သင့္စိတ္ထဲ ဘယ္လိုေနမလဲ?
ဒီစကားကို ေနာက္တစ္ဘက္က စဥ္းစားၾကည့္ပါ။
သတိၱမရွိရင္ လူ (အစစ္) မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါဆို ဘာေတြျဖစ္ကုန္မလဲ?
ဒီေမးခြန္းကို မေျဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ အဆိုအမိန္႔ေလးတစ္ခုကို ထုတ္ႏႈတ္ေဖာ္ျပခ်င္ပါတယ္။ ဆရာေမာင္ထင္ေရးတဲ့ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရး သုခမိန္စာအုပ္ထဲက ေကာက္ႏုတ္တာျဖစ္ပါတယ္။
`က်ဳပ္တို႔မွာ အခြင့္အလမ္းရယ္လို႔ မရရွိခဲ့ဘူးလို႔ က်ဳပ္တို႔ ဒီလို ျဖစ္ခဲ့ရတာပဲ´
တဲ့။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရည္ညႊန္းတာ ကိုလိုနီစနစ္ေအာက္က ျမန္မာေတြရဲ႕အေၾကာင္းပါ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္က တစ္မ်ဳိးေလး ျဖန္႔ၿပီး ေတြးၾကည့္မိတယ္။
ကိုလိုနီစနစ္ရဲ႕ ပိျပားေအာင္ဖိဆီးထားျခင္း ခံေနရတဲ့ေအာက္မွာေနရင္း တစ္ခ်ဳိ႕ရပ္တည္ခ်က္ မခိုင္မာသူေတြဟာ လူနဲ႔မတူေတာ့ဘူး။ လူလို မက်င့္ လူလို မႀကံႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါဆို ဘာျဖစ္သြားလဲ။ ဒီအခ်ိန္ ေခါင္းထဲေရာက္လာတာက `အ၀ိဥာဏက´ ဆိုတဲ့စကားေလးပါ။ ၀ိဥာဥ္မဲ့ေပါ့။ သက္မဲ့လို႔ ေျပာတာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ ၀ိဥာဥ္မဲ့သြားတာ။
ၿငိမ္၀ပ္ေနေအာင္ ဖိဆီးထားမႈနဲ႔ႀကံဳတဲ့အခါ တည္ၿငိမ္ေအာင္ မရပ္တည္ႏိုင္ရင္ ...
တစ္ခ်ဳိ႕က ၀ိဥာဥ္မဲ့လူျဖစ္သြားတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်ဳိ႕က်ေတာ့ေကာ။
ဒါကို ကန္ထြက္တယ္။ ဖိဆီးမႈကို၊ ပိတ္ဆီးမႈကို ကန္တယ္။ ကန္ရင္းနဲ႔ ဘာျဖစ္ကုန္လဲ။
ဆိုလိုခ်င္တာက လူအျဖစ္က ယုတ္ေလွ်ာ့သြားရတဲ့အေၾကာင္းပါ။
လူသားစစ္စစ္အျဖစ္ တည့္မတ္ေအာင္ ေနႏိုင္ဖို႔အတြက္ ပိုကဲတုန္႔ျပန္မႈမေကာင္းသလို ေခါင္းလ်ဳိး၀င္လိုက္စရာလည္း မလိုပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူလုပ္ရဲဖို႔ သတိၱလိုတယ္ေျပာတာေပါ့။ သတၱိမွ ေတာ္ေတာ္ႀကီးမားတဲ့သတၱိ လိုတာျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္အင္မတန္ႀကိဳက္တဲ့ ရုပ္ရွင္ဇာတ္၀င္ခန္းတစ္ခ်ဳိ႕ရွိပါတယ္။ Bridge on the River Kwai ဆိုတဲ့ ဇာတ္ကားကပါ။ ဖက္ဆစ္ေတြလက္ထဲေရာက္ေနတဲ့ မဟာမိတ္တပ္က အရာရွိႀကီးဟာ တဆိတ္ရွိ သံု႔ပန္းေတြကို ေပးရမယ့္အခြင့္အေရး ဥပေဒစာအုပ္ႀကီးခ်ည္း ေျပးေျပးဆြဲျပေနတာ။ အေရာင္အဆင္းေတာင္ မေပၚေတာ့ေလာက္ေအာင္ စုတ္ျပတ္ေနတဲ့ ယူနီေဖာင္းေတြနဲ႔ လူေတြကလည္း နံရိုးအၿပိဳင္းၿပိဳင္းျဖစ္ေနေပမဲ့ ရန္သူေရွ႕မွာ တင္းတင္းေတာင့္ရပ္ရင္း တပ္ဖြဲ႕စည္းပံုမပ်က္ ဟန္ေရးျပလိုက္ေသးတာ။
ဒါေတြၾကည့္ၿပီး က်ေနာ့္စိတ္ထဲ ဘယ္လို ခံစားလာရသလဲဆိုေတာ့ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို သူကိုယ္တိုင္ ခ်မပစ္မခ်င္း ဘယ္သူမွခ်ဳိးႏွိမ္လို႔ မရဘူးဆိုတဲ့အေၾကာင္းပါပဲ။
တနည္းေျပာရရင္ လူစင္စစ္ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုပဲ အဓိကလိုပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ဖိႏွိပ္သူေတြရွိရွိ၊ ဘယ္ေလာက္ ျပင္းထန္တဲ့ ဖိႏွိပ္ျခင္းနဲ႔ႀကံဳႀကံဳပါ။
ဖိႏွိပ္သူဆိုတာေရာ လူသားစစ္စစ္လို႔ေျပာႏိုင္ပါလား။ မဟုတ္ပါ။ လူကို လူမဆန္စြာ ဖိဆီးႏွိပ္စက္သူတိုင္းဟာ သူ႔ေၾကာက္စိတ္ကို အသြင္တစ္မ်ဳိးနဲ႔ ေဖာ္ထုတ္ျပသေနတာျဖစ္တယ္။ ေၾကာက္ေနတယ္ဆိုကတည္းက သတိၱမရွိေတာ့ဘူး။ သတိၱမရွိရင္ လူမဟုတ္ ေတာ့ဘူး။ ဒီလို ဖိဆီးႏွိပ္စက္သူတုိင္းက လူသားရုပ္သြင္လံုး၀ေပ်ာက္ၿပီး လူ႔အျဖစ္က ေလွ်ာက်သြားပါၿပီ။
ဒီေနရာမွာ ဖိဆီးသူနဲ႔ ဖိဆီးႏွိပ္စက္ခံရသူ ဘယ္သူပိုျမင့္ျမတ္သလဲ? ေမးခြန္းတစ္ခုေတာ့ ၾကား၀င္ေမးခ်င္မိတယ္။
ဖိဆီး ႏိုင္စား ေနႏိုင္တိုင္း အထက္ဆီးေရာက္ေနတာ မဟုတ္ပါ။ ျမင့္ျမတ္ေနတာ မဟုတ္ပါ။ စကားပမာ လူတစ္ေယာက္နဲ႔ က်ားတစ္ေကာင္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ေတြ႕ရင္ (လက္နက္လဲ မပါဘူးဆိုရင္၊ ေယဘုယ်အားျဖင့္) လူပဲ ခံရမွာပါ။ က်ားက အင္အားသာတာကိုး။ ဒါနဲ႔ပဲ က်ားကို လူထက္ ပိုျမင့္ျမတ္တယ္လို ႔ေျပာႏိုင္မလား။ က်ားဆိုတာက အဟိတ္တိရိစၧာန္ေလ။ အားႀကီးသူက ႏိုင္စတမ္းဆိုတဲ့၀ါဒဟာ ေတာရိုင္း၀ါဒပါ။ တိရိစၧာန္ေတြဆီမွာပဲ ရွိပါတယ္။
ဖိဆီးႏွိပ္စက္မႈနဲ႔ ႀကံဳရတိုင္းမွာ တည္ၿငိမ္ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာတုန္႔ျပန္ႏိုင္ရင္ ... လူပီသတယ္၊ လူသားဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ ျပည့္၀တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ (မတရား အဖိဆီးအႏွိပ္စက္ ခံေနရေပမယ့္လဲ) အဲဒီလို ခံေနရသူက ပိုျမင့္ျမတ္ႏိုင္တယ္။
ရွင္းေအာင္ ေနာက္တစ္မ်ဳိးတင္ျပပါ့မယ္။
လူေတြမွာ ေလာကဓံလို႔ ေခၚၾကတဲ့ အနိမ့္အျမင့္ အတက္အက်ေတြ ရွိတယ္။ ဖိဆီးႏွိပ္စက္ခံရတာမ်ဳိး အေၾကာက္တရားနဲ႔ ထိပ္တိုက္တိုးရမယ့္ အေျခအေနေတြရွိပါတယ္။ ဒီအခါမ်ဳိးမွာ ဘယ္လို တုန္႔ျပန္မလဲ? သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။
လိုအပ္တာက ငါဟာ လူသားတစ္ေယာက္ျဖစ္တယ္။ လူသားျဖစ္လို႔ လူ႔ဆင္ျခင္တံုတရားရွိတယ္။ လူသားဂုဏ္သိကၡာရွိတယ္။ လူသားဂုဏ္သိကၡာနဲ႔အညီ ေနထိုင္ရမယ္ ... ဆိုတဲ့ ပိုင္းျဖတ္မႈမ်ဳိးရွိရပါမယ္။
ဒီလိုမဟုတ္ပဲ ႀကံဳလာတဲ့အေျခအေနကို ေၾကာက္လို႔ အေလွ်ာ့ေပးလိုက္မယ္၊ ျပဳသမွ်ႏုမယ္။ အေၾကာက္တရားေၾကာင့္ မိမိကိုယ္က်င့္သိကၡာနဲ႔ အိေျႏၵကို ပ်က္ယြင္းေစမယ္ဆိုရင္ လူ႔အျဖစ္က ေလွ်ာက်သြားပါၿပီ။ ကိုယ့္ကို ဖိဆီးလာတဲ့ အားကႀကီးလြန္းလို႔ မတြန္းလွန္ႏိုင္ေတာင္ ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့ လူသားအျဖစ္ကိုေတာ့ မယုတ္ေလွ်ာ့ရေလေအာင္ ေနရပါမယ္။ Bridge on the River Kwai ထဲက လိုေပါ့။
က်ေနာ္အခုဦးတည္ေနတာ သမိုင္းအေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းမဟုတ္ပါ။ လူသားဂုဏ္သိကၡာကို ဖြင့္ဆိုရွင္းျပေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာျဖစ္ရပ္ေလးတစ္ခ်ဳိ႕ တင္ျပပါ့မယ္။
ပထမျဖစ္ရပ္က ဟစ္တလာအေၾကာင္း။ ဟစ္တလာဟာ လူမဆန္တဲ့အျပဳအမူအမ်ားႀကီး ျပဳလုပ္ခဲ့သူဆိုတာ လူတိုင္းသိပါတယ္။ မဟာလူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒ။ သန္႔စင္တဲ့လူမ်ဳိးပဲရွိေစဖို႔ဆိုၿပီး ဂ်ဴးေတြကို သုတ္သင္ရွင္းလင္းခဲ့တယ္။ ဒီေတာ့ သူ႔အျမင္အရ လူေတြဟာ သားေဖာက္ထားတဲ့ သတၱ၀ါေတြလို ေသြးသန္႔တာေတြ မသန္႔တာေတြျဖစ္ေနပါၿပီ။ အႏွံေကာင္းေကာင္းေတြခ်ည္း ထြက္ဖို႔ မ်ဳိးသန္႔ပစ္ရေအာင္ လူဆိုတာ စပါးႏွံမွ မဟုတ္တာ။
ေနာက္ မၾကာခင္ေလးတင္ ဂန္႔သြားတဲ့ ဂဒါဖီအေၾကာင္း။ ဂဒါဖီဟာလူမဆန္ဘူး၊ ရက္စက္တဲ့အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ဒင္းၾကမ္းလုပ္ခဲ့တယ္။ ဒါကို လူတုိင္းသိပါတယ္။ ေသေတာ့လဲ လူသားဆန္ဆန္ ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့ ေသဆံုးျခင္းကို ရမသြားခဲ့ပါဘူး။ (ဒါက သူ႔ေရြးခ်ယ္မႈနဲ႔လဲ ဆိုင္ပါတယ္ ေနာက္ဆံုးအေျခအေနမွာ သူ႔ကိုယ္သူ ပစ္သတ္လိုက္သင့္တယ္) ဒါေပမဲ့ သူ႔ကို သတ္ၾကသူေတြကလည္း လူမဆန္ျပန္ပါဘူး။
ဒါဟာ လူေတြေနတဲ့ေလာကလို႔ သတ္မွတ္တယ္ဆိုရင္၊ တိရိစၧာန္အုပ္ႀကီး ကေသာင္းကနင္းျဖစ္ေနတာမ်ဳိးနဲ႔ မတူေစ့ခ်င္ရင္ ဂဒါဖီကို ဖမ္းမိတဲ့အခါ ရံုးတင္အျပစ္ေပးသင့္တယ္။ ၿပီးမွ ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ ေသဒါဏ္ခ်ခ်ေပါ့။ အဲဒီက်ရင္လဲ လူလူခ်င္းျဖစ္လို႔ သူ႔ကိုသတ္ေတာင္ လူလိုပဲ သတ္သင့္ပါတယ္၊
ေဒါသေၾကာင့္ျဖစ္ေစ အေၾကာက္တရားေၾကာင့္ျဖစ္ေစ လူဟာ လူအျဖစ္က ယုတ္ေလွ်ာ့သြားတတ္ပါတယ္။
လိုအပ္တာက ... သတိၱပါ။
အေျခအေနဆိုးလြန္းစဥ္မွာေတာင္ အဲဒီအေျခအေနက ထြက္ေပါက္ရမလားလို႔ ကိုယ့္က်င့္သိကၡာကို ခ်ပစ္လိုက္တာမ်ဳိး၊ ေခြးကို ေဘးအပိတ္ ကန္ခံရတဲ့အခါ အိုင္ကနဲ ေၾကာက္ေၾကာက္နဲ႔ ေအာ္ရင္း မ်က္လံုးေလး ကလည္ကလည္နဲ႔ အၿမီးႏွံ႔ျပ သလိုမ်ဳိး မလုပ္ပဲ ... အိုေက မင္းႏိုင္ေတာ့ မင္းကန္တယ္၊ ငါကလဲ တြန္းလွန္ဖို႔ အားမရွိဘူး။ ကန္ေပါ့၊ ကန္တာက မင္းအလုပ္။ ငါကလည္း ေသလုေမ်ာပါး အႏွိပ္စက္ခံေနရစဥ္မွာေတာင္ အံႀကိတ္တင္းခံရင္း ငါ့ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးေတြကို တစာစာ ေတာင္းေနရမွာကလဲ ငါ့အလုပ္လို႔ ပိုင္းျဖတ္ရဲတဲ့ သတိၱွရွိမယ္ဆိုရင္ အဲဒီလိုလူမ်ဳိးဟာ ဘယ္ေတာ့မွ လူအျဖစ္က ယုတ္ေလွ်ာ့လိမ့္မယ္ မဟုတ္ပါ။
က်ေနာ္ငယ္ငယ္က ဂ်ိမ္းစ္ဘြန္းကားေတြကို ေတာ္ေတာ္ႀကိဳက္ပါတယ္။ အဓိကသေဘာက်တာက ဂ်ိမ္းစ္ဘြန္းရဲ႕ သတိၱပါ။ ဂ်ိမ္းစဘြန္းကို ရန္သူအဖမ္းခံရ၊ အႏွိပ္စက္ခံရတဲ့ အခန္းတစ္ခု ၾကည့္ဘူးတယ္။ သူဘာလုပ္သလဲ အႏွိပ္စက္ခံရလို႔ မခံမရပ္ႏိုင္တဲ့အခါ ေအာ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ငိုၿပီး မေတာင္းပန္ဘူး။ ဒူးမေထာက္လိုက္ဘူး။ အတင္းစစ္ရင္ ေျပာတယ္။ ေျပာသမွ်ဟာ မုသားေတြ။
[ ဒီေနရာမွာ ႀကံဳလို႔ စာအုပ္တစ္အုပ္ထဲက ဖတ္ဘူးတာေလးတစ္ခု ေကာက္ႏုတ္ခ်င္ပါတယ္။ အမွန္တစ္၀က္ေရာထားတဲ့ မုသားဟာ အေတာ္ေ၀ခြဲရခက္ေစတယ္တဲ့။ ဂ်ိမ္းစ္ဘြန္းကလဲ ဒီလိုပါပဲ၊ သူ႔အစစ္ခံခ်က္ေတြဟာ ပါးပါးလွပ္လွပ္ အကြက္ဆင္ထားတဲ့ အစစ္ခံခ်က္ ေတြျဖစ္တယ္။ စစ္ေဆးသူကို သူ (ဂ်ိမ္းစ္ဘြန္း) လိုခ်င္တဲ့ အမွားအယြင္းလုပ္ရပ္ေတြဆီ ပံုေဖာ္လုပ္ကိုင္မိေအာင္ လမ္းေၾကာင္း ထားတာေတြ ျဖစ္တယ္။ ]
ဒါေၾကာင့္ ဂ်ိမ္းစ္ဘြန္းဟာ လူပီသတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ႀကိဳက္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဖိဆီးမႈကို တြန္းလွန္တိုင္း၊ ေဒါသကို ထြက္ေပါက္ေပးတိုင္းလည္း လူ႔အလုပ္လုပ္ျခင္း မဟုတ္ပါ။ ဆင္ျခင္တံုတရားကင္းမဲ့စြာ ျပဳမူေဆာင္ရြက္မႈတိုင္းဟာ လူ႔အျဖစ္က ယုတ္ေလွ်ာ့သြားျခင္းကို ျပပါတယ္။
က်ေနာ္အႀကိမ္ႀကိမ္ေတြ႕ဘူးပါတယ္။ ကားမွတ္တိုင္က အလွဆင္ထားတဲ့ ပိုစတာေတြကို ဓားနဲ႔ထိုးခြဲသြားတာမ်ဳိး၊ လမ္းေဘးမီးတိုင္ကို ခဲနဲ႔ ပစ္ခြဲထားတာမ်ဳိး။ ကိုယ့္အတြက္လည္း အက်ဳိးမရွိ။ ထိလည္း မထိေရာက္ပဲ ဘာလုပ္ၾကမလဲ။ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ရပ္တည္ရဲတဲ့သတိၱ လိုပါတယ္။
က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ မတရားမႈေတြႀကံဳရတိုင္းမွာ ေဒါသထြက္မိတာေတြရွိတယ္။ ဒီ Facebook ဟာ အင္မတန္ ခံစားခ်က္ေတြ ဖြင့္အံခ်လို႔ ေကာင္းတဲ့ေနရာေပါ့။ က်ေနာ္ႀကံဳရတဲ့ မတရားမႈေတြကို ဒီစာမ်က္ႏွာေတြေပၚမွာ ဆဲခ်ဖြင့္ထုတ္ပစ္လိုက္လို႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ပါ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို လူသားဂုဏ္သိကၡာ မပ်က္ယြင္းရေအာင္ ေနမယ္လို႔ သံဓိဌာန္ထားပါတယ္။
ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းတို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ ေျပာၾကတယ္ဆိုတာ ေမတၱာနဲ႔ ေကာင္းေစ့ခ်င္လို႔ အမ်ားအတြက္ ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ လူႀကီးသူမ အုပ္ထိန္းသူက ကေလးငယ္ကိုဆိုဆံုးမသလို ေျပာတာ။ ဒီလိုမဟုတ္ပဲ ကိုယ့္ေဒါသကို ဖြင့္ထုတ္ခ်င္ရံုသက္သက္ ဆဲေရးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ လူသားဂုဏ္သိကၡာ ယုတ္ေလွ်ာ့တယ္လို႔ က်ေနာ္ခံစားရပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္ အသက္ႀကီးလာလို႔ ကိုယ့္ငယ္စဥ္က လုပ္ရပ္ေတြကို ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါ အရွက္ရေနမွာမ်ဳိး မျဖစ္လိုပါ။
မေက်နပ္မႈကို မေဖာ္ထုတ္ရဘူး မဟုတ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ေဖာ္ထုတ္သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔မွာ ျပင္စရာအက်င့္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိပါေသးတယ္။ အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ရပ္မဆို လူသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔အညီ ျပဳမူက်င့္ႀကံ အားထုတ္ေနထိုင္သြားဖို႔ဘဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
Ref; THE COURAGE TO BE by PAUL TILLICH
သြန္းေနစိုး Thorn Nay Soe
